Kleine of grote beurt motor

Grote beurt of kleine beurt

Met enige regelmaat dient je motor te worden onderhouden. Hiermee bedoelen we niet het schoon maken van je motor zelf of je keting smeren en spannen, maar meer de techniek van het motorblok en/of remmen. Dit zijn vaak redelijk dure werkzaamheden bij een garage, die je op zich ook zelf kunt uitvoeren als je een beetje handig bent. In dit artikel vind je allerlei informatie voor het uitvoeren van een grote beurt of het uitvoeren van een kleine beurt.

Algemene tips 

• Zoek je de juiste artikelen voor een grote beurt, selecteer dan eerst je motor in onze webshop (klik hier) en vink dan grote of kleine beurt aan.
• Bij moderne motoren zit ook software in de motor. Wat je vaak ziet bij nieuwe modellen dat er nog kleine foutjes kunnen zitten in de software. Zolang een motor onder garantie valt, wordt deze software automatisch ge-update als je een buert laat doen aan je motor. Dit geldt overigens alleen bij een officiele dealer. Dit geldt tevens voor onderdelen die niet goed blijken te zijn door verkeerd design e.d. Dus met dit in het achterhoofd is het zeker gedurende de garantieperiode te overwegen om de beurten door een officiele dealer te laten uitvoeren.
• Het zelf uitvoeren van een grote of kleine beurt is op zich prima zelf te doen. Voorwaarde hiervoor is wel dat je enigszins handig bent en goed gereedschap hebt. Het je geen uitgebreide motorkennis, dan is een werkplaatsboek van Haynes eventueel aan te bevelen.
• Het meest lastige tegenwoordig is om bij bepaalde componenten bij te kunnen door kuipwerk e.d. Bereid je goed voor, zodat je weet hoe deze verwijderd kunnen worden zonder bevestigingspunten af te breken.
• Bij bepaalde kilometerstanden moeten ook kleppen worden gesteld e.d. Dit zijn werkzaamheden die alleen met vakkundige kennis specifiek van de motor kunnen worden uitgevoerd. Met verkeerd gestelde kleppen kan er zware schade ontstaan aan het motorblok.

Werkzaamheden bij kleine beurt

De werkzaamheden die bij een kleine beurt uitgevoerd moeten worden, zijn:

• Algemene controle op lekkages en of alles vast zit en schroeven aanwezig zijn e.d.
• Controle kettingspanning (indien versleten, dan vervangen)
• Controle remblokken (indien versleten, dan vervangen)
• Verversen olie
• Wisselen oliefilter

Werkzaamheden bij grote beurt

De werkzaamheden die bij een grote beurt uitgevoerd moeten worden, zijn:

• Algemene controle op lekkages en of alles vast zit en schroeven aanwezig zijn e.d.
• Controle kettingspanning (indien versleten, dan vervangen)
• Controle remblokken (indien versleten, dan vervangen)
• Verversen olie
• Wisselen oliefilter
• Vervanging bougies
• Vervanging van remvloeistof en indien van toepassing koppelingsvloetstof
• Vervanging luchtfilter
• Controle/vervanging koelvloeistof

Vinden van juiste onderdelen

Om het je gemakkelijk te maken hebben we een specifieke opties toegevoegd in onze webshop om de juiste onderdelen te vinden voor je motor. Ga hiervoor als volgt te werk:

• Ga naar de startpagina van onze webshop
• Via de selector kies je jouw motor
• Je krijgt vervolgens een overzicht van alle onderdelen die geschikt zijn voor je motor
• In het overzicht van de diverse rubrieken zie je linksboven de optie voor een kleine of grote beurt
• Selecteer een van deze opties en je ziet de artikelen die geschikt zijn voor je motor
• Voor de motorolie geldt dat dat deze niet is gekoppeld aan een motor. Hiervoor kun je rechtstreeks bij Putoline of Respol de juiste olie vinden.

Uitleg diverse werkzaamheden

De uitleg die hier wordt gegeven is algemeen en beknopt. De intentie is een algemene indruk te geven en zal zeker voor specifiek merk of model niet nauwkeurig genoeg zijn. Het is dan eventueel aan te bevelen een werkplaatsboek te raadplegen.

- Controle algemeen

Bij de controle van de algemene conditie van de motor is het zaak om te kijken of er lekkages staan. Denk hierbij aan olielekkages, koelvloeistoflekkages, remvloeistoflekkage of koppelingsvloetsoflekkage. Bekijk ook de kuip ondering als deze is gemonteerd of hier geen olie ligt.

Naast deze lekkages van vloeistoffen, dien je ook de uitlaat te controleren op lekkages (maar vaak heb je dit al lang gehoord).

Controleer de ketting op slijtages zoals in onze gratis 99 tips wordt aangegeven, dus juiste spanning en soepele loop van de ketting (geen harde stukken.

Onderwerp verder je motor onder een algemene grondige inspectie op de volgende zaken:

• Zitten overal nog schroeven in of moeren (waar deze horen te zitten)
• Controleer op beschadigingen (m.n. waar kabels in de buurt van bewegende delen komen)
• Controle of het stuur soepel draait in één vloeiende beweging
• Controle of de wielen makkelijk draaien zonder dat de remmen aanlopen

- Controle ketting

Voor de controle op een soepele loop en slijtage, is het meest eenvoudige als je de motor op de middenbok zet of indien die niet aanwezig is om je motor op te bokken met een paddockstand. Daardoor kun je het achterwiel makkelijk draaien en de ketting goed bekijken. Als eerste moet worden gecheckt of het achterwiel recht is gemonteerd. Controleer hiervoor de streepjes op de kettingspanner bij de achteras of deze even ver staat. Meet de afstand eventueel met een schuifmaat.

Mocht het wiel recht staan, controleer dan vervolgens of de ketting de juiste spanning heeft, Dit wil zeggen dat de ketting maximaal zo'n 3cm op en neer moet kunnen bewegen. Bekijk dit altijd belast (dus met een persoon er op) en span je ketting nooit strakker. Doe je dit belast controleren, bestaat de kans dat je de ketting te strak spant als je normaal rijdt (dus met belasting op de motor). Een te strak gespannen ketting levert een trillend motor op en kan schade aan de lagers veroorzaken in de aandrijfas.

Als laatste is het controleren of de ketting en/of tandwielen zijn versleten. Voor de ketting geldt dat als je die van het achtertandwiel kunt trekken, dat die is versleten (doe dit dus wl testen als je ook zeker weet dat de ketting juist is gespannen). Voor de tandwielen geldt dat deze nog regelmatig gevormde tanden moet hebben.

Tip: vervang altijd de ketting en tandwielen tegelijk. Dit voorkomt extra slijtage aan de verschillende delen aangezien deze op elkaar zijn ingesleten (een nieuwe ketting en tandwielen dus in theorie ook). Koop dus altijd een volledige kettingset.

- Controle remblokken

Remblokken (o.a. van Ferodo) zijn voorzien van slijtagekenmerken. Dit is een gleufje in de remblok zelf. Als deze bijna weg is of niet meer zichtbaar, is het de hoogste tijd om je remblokken te vervangen.

Het vervangen van de remblokken is op zich geen moeilijke klus. Nieuwe remblokken zijn eenvoudig te vinden in de desbetreffende categorie over remblokken. Er zijn diverse types remblokken. Voor alle gangbare motoren met RVS remschijven wordt geadviseerd de gesinterde remblokken te nemen. Die bieden de beste mix tussen uitstekende remeigenschappen en levensduur. Bij Ferodo worden deze gekenmerkt met de letters ST op het einde. Voor stalen remschijven (die in de regen dus roesten) mogen alleen organische remblokken worden gebruikt. Deze gesinterde remblokken worden bij Ferodo gekenmerkt met de letter P.

Het lastige bij het vervangen van de remblokken is het uit elkaar duwen van de remcilinders. Dit gebeurd vaak met de achterkan van een hamer of met een schroevendraaier. Let daarmee op dat er geen beschadigingen ontstaan aan de zuigers. Een heel handig hulpmiddel daarvoor is de remblokkenspreider. Hiermee zijn de remblokken en/of zuigers eenvoug uit elkaar te draaien. Een eenmalige aanschaf en een motorleven lang plezier.

- Verversen motorolie en oliefilter

Motorolie verversen is nodig na een bepaalde periode, omdat er vervuiling in ontstaat en door de extreme omstandigheden waarin de olie moet werken, verliest olie na verloop van tijd zijn optimale smering. Daarnaast zitten er speciale additieven in motorolie om de juiste werking van de koppeling te waarborgen. Ook die verliezen na verloop van tijd hun werking. We bespreken hier het verversen van de olie en het vervangen van het oliefilter tegelijk, omdat die eigenlijk onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden.

Het vervangen zelf is niet zo moeilijk. Lokaliseer de aftapplug aan de onderzijde van het carter. Plaats een olie opvangbak onder het motorblok onder de aftapplug. Draai vervolgens de aftapplug los en laat de olie uitlopen. De oude olie kun je wegbrengen naar een milieustation van de gemeente.

Nadat de olie volledig is uitgelopen draai je de olie aftapplug terug. Gebruik hierbij eventueel nieuwe oliekeerringen en vergeet die dus niet om mee te bestellen.

Als de aftapplug weer op z'n plek zit, kan de oliefilter worden los gedraaid. Gebruik hiervoor een speciale oliefiltersleutel. Bij de nieuwe oliefilters (alleen de externe) wordt een nieuwe rubberen keerring meegeleverd. Voordat je de oliefilter monteert moet je deze keerring even insmeren met olie om lekkages te voorkomen en om te zorgen dat de keerring zich niet wringt tijdens het vastdraaien van de nieuwe oliefilter.

Als de oliefilter is gemonteerd, kan de nieuwe olie worden afgevuld. Let er op dat je niet teveel er in doet (het is makkelijker iets bij te vullen dan de olie er daarna weer af te laten lopen. Vul dus ook nooit meer dan het maximale niveau.

- Vervangen boegies

Van de ene kant is dit een hele eenvoudige klus om bougies te vervangen. Van de andere kant is deze ook zeer lastig, omdat het vaak lastig is om goed bij de bougies te komen en moet er veel worden gedemonteerd (zeker als er een kuip op de motor is gemonteerd.

Bij de keuze van de bougie, is het zeer te adviseren om de geadviseerde bougie te nemen (mits je motor verder origineel is). Ga niet zomaar expermineteren met andere bougies aangezien dit tot schade kan leiden. Wil men een sterke vonk en daarmee ook betere ontbranding kan gekozen worden voor een irridium bougie.

Voor het vervangen van bougies is te adviseren om een specifieke bougiesleutel te nemen. Voordeel van een bougiesleutel is dat deze is voorzien van een rubber ring, waardoor de bougiesleutel mee omhoog wordt getrokken als deze los is gedraaid. Je hebt er anders nog een flinke klus aan om een bougie er uit te krijgen. Let op bij het aandraaien dat je deze niet te vast draait (vast = vast). Eventueel kan kopervet worden gebruikt om vastvreten van de bougie in de bougiekop te voorkomen.

- Verversen remvloeistof en/of koppelingsvloeistof

Het vervangen van de vloeistoffen van de remmen en koppeling is op zich niet heel moeilijk. Wel kan het lastig zijn en tijdrovend zonder juiste gereedschappen.

De stappen die genomen moeten worden om de remvloeistof of koppelingsvloeistof te verwijderen zijn:

• Verwijder het rubber dopje van het ontluchtingsventiel bij de remklauw of koppelingscilinder. Draai de ventiel bij de iets los (niet er uit draaien).
• Plaats een slangetje op het ventiel en plaats het uiteinde in een potje.
• Knijp in de remhendel of koppelingshendel totdat er geen remvloeistof meer uit komt

Om nieuwe remvloeistof in het systeem te krijgen, is een handig hulpmidddel beschikbaar, een zogeheten automatisch ontluchtingsventiel. Als eerste zullen de handelingen worden beschreven met gebruik van het ontluchtingsventiel:

• Plaats het ontluchtingsventiel op het ventiel van de remklauw en laat het uiteinde in een potje uitkomen.
• Doe een beetje kopervet rondom het ventiel van de remklauw zelf om een optimale werking te krijgen van het ontluchtingsventiel.
• Haal het afdekdopje van het reservoir af bij het stuur. Let op met de vloeistof ! Indien je knoeit op lakdelen e.d. verwijder deze meteen om verkleuring van de lak e.d. te voorkomen !
• Vul het reservoir met nieuwe remvloeistof en knijp in de remhandel in. Doe dit net zo lang totdat onder de remvloeistof bij het ontluchtingsventiel zichtbaar wordt. Indien tijdens het herhaaldelijk knijpen in de remhendel de remvloeistof in het reservoir laag wordt, dan deze weer bijvullen tot aan het maximale niveau.
• Indien de remvloeistof zichtbaar is, draai je het ventiel van de remklauw dicht.
• Herhaal de bovenstaande stappen ook voor andere remklauwen.
• Plaats het dekseltje van het reservoir weer op het potje en zorg dat het ventiel ook dicht is gedraaid. Plaats tevens het rubber dopje weer terug om vervuiling in het ventiel te voorkomen.

Voor het ontluchten zonder hulpmiddel, kunnen de onderstaande stappen worden aangehouden:

• Plaats het slangetje op het ventiel van de remklauw en laat het uiteinde in een potje uitkomen.
• Hou de ringsleutel bij de hand die je hebt gebruikt om het ventiel los te draaien.
• Haal het afdekdopje van het reservoir af bij het stuur. Let op met de vloeistof ! Indien je knoeit op lakdelen e.d. verwijder deze meteen om verkleuring van de lak e.d. te voorkomen !
• Herhaal de onderstaande stappen totdat de remvloeistof onder in het slangetje zichtbaar wordt:
  • Vul het reservoir met nieuwe remvloeistof en knijp in de remhandel in en hou deze ingeknepen.
  • Draai vervolgens het onluchtingsventiel dicht.
  • Laat de remhendel los.
  • Draai het ventiel weer een stuk je open en herhaal de eerst stap van deze 4 laatste punten.
• Plaats het dekseltje van het reservoir weer op het potje en zorg dat het ventiel ook dicht is gedraaid. Plaats tevens het rubber dopje weer terug om vervuiling in het ventiel te voorkomen.

Het kan dus behoorlijk monnikenwerk zijn en is een continue herhaling van knijpen,/ontluchten, ventiel draaien. Dit gaat vrij langzaam en je zult dus behoorlijk wat keren de stappen moeten herhalen.

LET OP: NEEM GEEN ENKEL RISICO EN TEST DE REMMEN VOORDAT JE GAAT RIJDEN. INDIEN JE TWIJFELT, LAAT HET OVER AAN DE VAKMAN.