Motorolie

Motorolie wordt ookwel het zwarte goud genoemd. Niet alleen vanwege de opbrengsten voor de oliestaten, maar zeker ook voor je motorblok. We willen met deze rubriek over het hoe en waarom van olie.

Viscositeit van motorolie

De viscositeit van olie geeft de mate van vloeibaarheid aan van de olie. Voor motorolie wordt deze altijd in 2 waarden weergegeven, bijvoorbeeld 10W-40 of 15W-50. Het eerste getal met de W erbij geeft de vloeibaarheid aan als de olie koud is. De W staat voor Winter, hetgeen ietwat misleidend is aangezien het niet direct gerelateerd is aan de winter, maar het ezelsbruggetje is handig. Het tweede getal geeft de vloeibaarheid aan als de olie warm is (bedrijfstemperatuur). Deze dubbele eigenschap van vloeibaarheid wordt soms ook wel "multi-grade" bedoeld.

Het getal zelf geeft dus de mate van vloeibaarheid aan. Hoe hoger het getal hoe stroperiger de olie zich gedraagd. Dus 10 vloeit makkelijker dan 40. Wil je namelijk een motor starten, dan moet deze zo makkelijk mogelijk ronddraaien als deze koud is. Nu zou je denken dat de olie op bedrijfstemperatuur wellicht dan dikker is. Echter dat is niet het geval. Doordat de olie opwarmt, zet deze uit en gaat deze beter vloeien. De uiteindelijke vloeibaarheid zal vergelijkbaar zijn met de eerste waarde of zelfs nog iets dunner. Deze multigrade-olie zorgt er dus voor dat ongeacht de temperatuur de olie optimaal is om je motorblok te smeren. 

Dat is de theorie achter de viscositeit. Belangrijk is altijd de viscositeit te gebruiken die door motorfabrikant wordt voorgeschreven.

Waarom olie verversen 

Waarom zou je olie verversen. Immers we hebben allemaal wellicht eens gehoord van iemand die al 150.000km met dezelfde olie rijdt zonder problemen. Doet ons dan een beetje denken aan iemand die ver in de 90 jaar oud is en rookt als een ketter. Dan zou je de conclusie kunnen trekken dat roken niet schadelijk is.

Als olie ouder wordt zijn er een aantal zaken die veranderen in de samenstelling van de olie. Er zitten additieven in om de olie bepaalde extra positieve eigenschappen te geven. Deze additieven worden in de loop van tijd afgebroken, waardoor ook deze eigenschappen minder worden of zelfs verdwijnen. Deze additieven hebben ook te maken met de multigrade-eigenschap van olie en daarom verandert de viscsiteit (vloeivermogen) van de olie zelf.

Wat er wordt gedaan met de olie is een soort van gemiddelde viscositeit te nemen. Door bepaalde additieven toe te voegen krijgt de olie de eigenschap bij koude olie dat deze een betere vloeibaarheid,. Andere additieven worden toegevoegd om de juiste visciteit te creëren bij bedrijfstemperatuur. Zoals aangegeven worden deze addvtieven langzaam afgebroken tijdens de levensduur van de olie. Dat betekent ook dat de viscositeit van de olie wijzigt en daardoor een verkeerde smering gaat geven.

Synteische of minerale olie

Het bovenstaande is van toepassing op minerale motorolie. Bij synthetische olie is deze afbraak van die eigenschappen nauwelijk. Daaruit zou je kunnen concluderen dat als je synthetische olie neemt, dat je dan grotere intervallen kunt hanteren. Op zich een plausibele redenatie. Zoals eerder aangegeven zijn er diverse additieven die worden toegevoegd aan de motorolie. Dit geldt zowel voor de minerale olie alsook de synthetische olie. Enkele additieven zijn: anti-schuim, anti-afbraak/slijtage, roestpreventie, corrosiepreventie, aanslag-preventie, anti-slip (koppeling) etc. Deze additieven verliezen wel hun werking na verloop van tijd.

Daarnaast ontstaat door verbranding e.d. vervuiling in de olie. Deze vervuiling zorgt ook voor afname van smeercapaciteiten van de olie. Het voordeel van synthetische olie is dus dat de viscociteit in de loop van de tijd nauwelijks wijzigt, terwijl dit bij minirale olie wel het geval is.

Naast het eerder genoemd voordeel van het behoud van de viscociteit levert synthetische olie ook een beter smering op. Dit komt doordat de moleculen van systetische olie gelijkmatiger zijn. Vergelijk het met allemaal balletjes. De balletjes van synthetische olie hebben allemaal dezelfde grote. Die van minerale olie hebben afwijkende grootte. Doordat de balletjes van de synthetische allemaal even groot zijn, delen ze ook allemaal een deel van de wrijving en vormen een betere film ter bescherming van het metaal. Bij minirale olie wordt de fil "gedragen" door de grootste ballentjes en is daarom ook minder duurzaam. Zie de onderstaande afbeelding ter illustratie:

Synthetische olie geeft dus een beter smering and is daarom te prefereren boven minerale olie.

Synthetische olie en slippende koppeling

Dit verhaal duikt regelmatig op dat je met synthetische olie een sneller slippende koppeling zou hebben bij oudere motoren. We hebben dit voorgelegd aan de technici van Putoline. Zij gaven aan dat we dit gerust konden proberen. Een medewerker van ons heeft een GSX-R1100 blok uit 1989. Deze is door LKM Duitsland ook nog getuned en heeft zo'n 150pk aan het achterwiel en een koppel van 120nm. We hebben hier de Putoline Nano Tech synthetische motorolie in gedaan. Onze medewerker rijdt nu enkele jaren met deze motor en heeft geen nadelige gevolgen van de synthetische olie ondervonden. Daarnaast hebben we van onze klanten ook alleen maar positieve feedback ontvangen.

Gebruik je goede motorolie die ook geschikt is voor het gebruik in een motorfiets, dan heb je geen last van een slippende koppeling. Ook voor deze eigenschap om een slippende koppeling te voorkomen worden additieven toegevoegd. Deze additieven zitten niet in alle motorolie die er te koop is en die zijn specifiek gericht op het gebruik in auto's (die een droge koppeling hebben). Alle olie op onze webshop is geschikt voor gebruik van motoren.

Olie verversen

Gezien de voorgaande info/theorie is het aan te bevelen om de olie conform de voorschriften van de motorfabrikant te verversen. De meest ideale tijd om de motorolie te vervangen is net voor de winterstop. De vervuiling in de olie kan dan niet de kans om te bezinken en vast te koeken. Verder zijn er een aantal zaken waar je aan moet denken bij het verversen van de olie:

• Je hebt minimaal nodig: olie, oliefilter, nieuwe keerring
• Zorg dat je een opvangbak hebt voor het kunnen laten aflopen van de oude olie. Hiervoor zijn speciale olie-opvangbakken voor te krijgen.
• Draai de olieaftapplus los. Let hierbij op dat als de aftapplug bijna los is, dan je die met de hand los draait en goed vast houdt. Dit om te voorkomen dat deze in de bak valt (en je die dus uit de oude olie moet vissen).
• Laat olie de tijd om af te laten lopen. Hou je motor op het laatst recht om alle olie uit het blok te laten lopen.
• Als alle olie is afgelopen, draai dan eerst de olieaftapplug terug inclusief een nieuwe keerring. Let hierbij op dat je het juiste aandraaimoment hanteert. Draai die niet met enorme kracht vast. Het materiaal van het motorblok is redelijk zwak en voor je het weet draai je de draad stuk en dan heb je een grotere uitdaging.
• Draai het oliefilter los met een speciale oliefiltersleutel.
• Voordat je het nieuwe oliefilter gaat monteren, moet je even de meegeleverde keerring (bij externe metalen filters) even met olie insmeren. Dit voorkomt dat die gaat opkruipen en gaat lekken. Draai vervolgens de oliefilter goed aan.
• Je bent nu klaar om de nieuwe olie in je motorblok te doen met behulp van een trechter om knoeien te voorkomen. Hou daarbij de hoeveelheid aan die wordt aangegeven in de beschrijving. Je kunt eventueel de vulhoogte ook visueel checken in het kijkglaasje. Let op dat je er niet teveel olie in doet. Deze moet je echt aflaten als dit het geval is!
• De oude afgelopen olie dien je af te geven bij een milieudepot.